Choroba grubych nóg faktycznie istnieje, choć jej oficjalna nazwa brzmi bardziej zagadkowo. Czym jest lipodemia, jak z nią walczyć i jakie zabiegi na lipodemię naprawdę pomagają?

 

Choć przyczyny lipodemii nie są do końca poznane, w ostatnich miesiącach mówi się o niej coraz głośniej. Problem sygnalizują choćby flebolodzy, którzy specjalizują się w diagnostyce i leczeniu chorób układu żylnego. Lipodemia, znana też jako obrzęk tłuszczowy, może być uwarunkowana genetycznie, jednak wciąż stanowi ona zagadkę i wciąż brakuje badań naukowych, które dostarczałyby dowodów na jasno określone przyczyny schorzenia. Więcej wiadomo natomiast o samym przebiegu choroby, która atakuje komórki tłuszczowe i powoduje przewlekły stan zapalny, który prowadzi do uszkodzenia naczyń krwionośnych oraz przeciążenia układu limfatycznego.

Obecnie lipodemii nie można wyleczyć, jednak istnieje kilka metod spowalniających rozwój schorzenia, jak też poprawiających wygląd nóg oraz ramion, które również bywają dotknięte obrzękiem tłuszczowym. Czym dokładnie charakteryzuje się lipodemia?

 

Lipodemia – co to jest i jakie daje objawy?

Lipodemia to inaczej obrzęk tłuszczowy, nazywany też potocznie chorobą grubych nóg, o niepoznanych do końca przyczynach. Jest to schorzenie dotykające głównie kobiety i według jednej z hipotez ma związek ze zmianami poziomu hormonów, dlatego nasila się m.in. w okresie okołociążowym, przy menopauzie czy w czasie terapii hormonalnej. Zauważa się ponadto, że na rozwój lipodemii wpływają też inne czynniki, takie jak zaburzenia metaboliczne, stany zapalne i stres. Obrzęk tłuszczowy jest widoczny najczęściej na nogach, a rzadziej na rękach i ma związek z zaburzeniami układu chłonnego.

Podstawowym objawem lipodemii jest nieproporcjonalne odkładanie się tkanki tłuszczowej, które tworzy obrzęki i powoduje uczucie ciężkości kończyn. Obrzęki te przy lipodemii nie ustępują mimo odpoczynku, a ucisk tkanki tłuszczowej jest bolesny. Nadmierne nagromadzenie tkanki tłuszczowej zauważa się przy tym zwykle w biodrach, pośladkach i udach. Objaw może być jednak widoczny dopiero w zaawansowanym stadium schorzenia. Wyróżnia się bowiem trzy stadia lipodemii, a w pierwszym stadium jednym objawem może być mniejsza elastyczność skóry i niewielkie guzki.

W drugim stadium lipodemii oprócz twardnienia skóry odnotowuje się liczne nierówności. Nadprodukcja podskórnej tkanki tłuszczowej postępuje coraz szybciej, co może już powodować ból i obrzęk kończyn dolnych oraz niekiedy ramion. Kojarzona z obrzękiem tłuszczowym dysproporcja sylwetki, czyli tzw. nogi kolumnowe, które utrudniają chodzenie, jest już symptomem trzeciego stadium lipodemii. Ocierające się o siebie uda prowadzą wówczas do odparzeń, a pacjentki zmagają się nie tylko z bólem, ale też obniżoną samooceną, prowadzącą nierzadko do depresji.

 

Jakie zabiegi na lipodemię?

Mimo ćwiczeń, diety i redukcji masy ciała obrzęk nóg się utrzymuje, a uda są nieproporcjonalnie większe w porównaniu do łydek? To może wskazywać na zaawansowane stadium lipodemii, kiedy objawy obrzęku tłuszczowego są widoczne gołym okiem. Pacjentki na tym etapie niejednokrotnie rozważają poddanie się zabiegom estetycznym. Procedurą pierwszego wyboru jest liposukcja, czyli odsysanie tkanki tłuszczowej, które uchodzi za najbardziej efektywną metodą leczenia lipodemii. Pozbycie się nadmiaru tłuszczu znacząco podnosi bowiem komfort życia pacjentek, ponieważ niweluje także ból nóg i nadwrażliwość skóry na dotyk.

W czasie zabiegu operacyjnego lekarz wykonuje niewielkie nacięcia i wprowadza przez nie kaniule, które pozwalają odessać tłuszcz. Pierwsze efekty liposukcji przy lipodemii są natychmiastowe, jednak obrzęk może utrzymywać się do kilku miesięcy. Po kilku tygodniach od przeprowadzenia zabiegu, kiedy trwa okres rekonwalescencji, zalecane są drenaże limfatyczne. Zmagając się z lipodemią, należy liczyć się z faktem, że nieprawidłowe odkładanie się tkanki tłuszczowej w obszarze nóg może postępować. Zabieg liposukcji na lipodemię powtarza się jednak, o ile jest to w ogóle potrzebne, zwykle dopiero po kilku lub kilkunastu latach.

Liposukcja tradycyjna pozwala usunąć nawet najbardziej oporny tłuszcz, jednak w mniej zaawansowanych przypadkach obrzęku tłuszczowego można zastosować także liposukcję laserową. Jest to metoda mniej inwazyjna, która pozwala doprowadzić do redukcji tkanki tłuszczowej na nogach w ciągu kilku tygodni i tym samym poprawić proporcje sylwetki. Laser jednocześnie obkurcza włókna kolagenowe, napinając skórę i tkankę podskórną. Alternatywnym rozwiązaniem jest liposukcja ultradźwiękowa, pozwalająca na usunięcie tkanki tłuszczowej nie tylko z ud, ale także łydek czy ramion.

Niekiedy pomocniczo stosuje się ponadto endermologię, czyli masaż podciśnieniowy, który pobudza metabolizm komórek tłuszczowych i poprawia kondycję skóry. Nie jest to jednak typowy zabieg na lipodemię, natomiast pomaga on zmniejszyć obrzęki, jednocześnie redukując cellulit. Podstawą leczenia obrzęku tłuszczowego pozostaje terapia manualna, czyli drenaże limfatyczne, które poprawiają krążenie krwi i przepływ limfy, przynosząc ulgę w bólu i zmniejszając obrzęki.

 

Co jeszcze pomaga na lipodemię?

Nadmiernie długie spacery przy lipodemii wbrew pozorom mogą bardziej zaszkodzić niż pomóc, jednak utrzymanie odpowiedniej wagi i aktywności fizycznej jest jak najbardziej potrzebne. Przy lipodemii warto podjąć się takich aktywności, jak pływanie, joga, pilates i stretching. Bieganie warto zastąpić nordic walkingiem, natomiast ćwiczenia z obciążeniem – aqua aerobikiem. Zalecane są ponadto spotkania z fizjoterapeutą, ponieważ sam drenaż limfatyczny usprawnia przepływ limfy i redukuje obrzęk nóg.

Przy objawach lipodemii pomocna jest również kompresjoterapia stosowana przy przewlekłej niewydolności żylnej, po zabiegach chirurgicznych i przy zmęczeniu nóg. Wyroby kompresyjne, takie jak rajstopy czy pończochy, skutecznie poprawiają przepływ krwi żylnej i zmniejszają obrzęki nóg. Ważne jest, aby doborem specjalistycznych wyrobów uciskowych zajął się doświadczony lekarz, który wskaże, jaki powinien być ich prawidłowy rozmiar oraz siła ucisku i dostosuje je do aktualnego stadium lipodemii.

Należy pamiętać, że obrzęk nóg nie zawsze oznacza lipodemię, a schorzenia nie należy diagnozować samemu. W celu diagnostyki i leczenia obrzęku tłuszczowego najlepiej udać się najpierw do internisty, a następnie – gdy podejrzenie okaże się słuszne – ze skierowaniem do flebologa. Sama terapia przynosi natomiast najlepsze efekty, gdy zabiegi łączy się z drenażem limfatycznym i noszeniem wyrobów uciskowych.