Zespół alergii jamy ustnej (ustny zespół uczuleniowy, anafilaksja jamy ustnej, zespół Amlota - Lessofa) dotyczy jedynie osób uczulonych na pyłki roślin (m.in. trawy, brzoza). Występuje z reguły po spożyciu niektórych pokarmów, które krzyżowo reagują z alergenami pyłków u chorych na nie uczulonych. Alergia objawia się (m.in. obrzękiem w obrębie błon śluzowych jamy ustnej oraz warg).

 

Anafilaksja jamy ustnej to schorzenie spotykane głównie u osób dorosłych, w sporadycznych przypadkach występuje ono także u dzieci.

Ważne! W Polsce OAS dotyka przede wszystkim osób uczulonych na pyłek brzozy - alergia pojawia się po zjedzeniu różnych owoców (m.in. jabłka, gruszki) oraz warzyw (m.in. seler, marchewka).

 

Zespół alergii ustnej - charakterystyka

Chorobę definiuje się jako alergię krzyżową - stan, w którym u osoby uczulonej na jeden konkretny alergen (np. pyłki brzozy) objawy alergiczne występują także przy zetknięciu się z innym alergenem (zbliżonym strukturalnie do tego, na który jest się pierwotnie uczulonym).

Wystąpieniu OAS sprzyja kilka czynników:

  • schorzenie częściej dotyka kobiet
  • w rodzinie były przypadki atopowego zapalenia skóry
  • osoba dotknięta zespołem alergii ustnej zmaga się z rozmaitymi uczuleniami przez wiele lat

 

Objawy, diagnostyka

Anafilaksja jamy ustnej przebiega w dwóch fazach.

  1. Objawia się typową alergią wziewną na pyłki roślin (alergiczny nieżyt nosa).
  2. Po kilku (kilkunastu) minutach po spożyciu uczulającego pokarmu, pojawiają się symptomy alergii pokarmowej (m.in. świąd i pieczenie warg, krtani, gardła).

Ważne! Początkowo zespół alergii jamy ustnej może pojawiać się jedynie po zjedzeniu pokarmów surowych. Z czasem reakcja uczuleniowa występuje także po obróbce termicznej określonych produktów.

Objawy uczulenia umiejscowione są głównie w obrębie początkowego odcinka przewodu pokarmowego. Przybierają postać m.in.

  • podrażnienia błon śluzowych oraz gardła
  • swędzenia i zatkania uszu
  • różnorodnych plam na skórze (przypominają wybroczyny)
  • łzawienia oczu
  • bólu brzucha
  • nieżytu nosa

Ważne! Diagnostyka schorzenia nie różni się procedurą od diagnostyki innych chorób o podłożu alergicznym.

U chorego przeprowadzane są testy skórne oraz badania krwi, które oznaczają stężenie przeciwciał klasy IgE (asIgE).

W rozpoznaniu OAS bardzo istotną rolę odgrywa dokładny wywiad lekarski, w tym uzyskanie informacji czy pacjent choruje na inne schorzenia alergiczne (m.in. astma).

Ważne! Alergię jamy ustnej rozpoznaje się na podstawie charakterystycznych dla tej jednostki symptomów, jak i powiązania ich pojawienia się ze spożyciem określonych pokarmów.

 

Leczenie - dieta i leki

Leczenie anafilaksji jamy ustnej odbywa się głównie na zasadzie doraźnego podawania leków przeciwhistaminowych, a także tzw. immunoterapii swoistej (odczulania).

Ważne! Podstawowe znaczenie w terapii ma dieta. Należy przede wszystkim zrezygnować z produktów, które powodują alergię jamy ustnej.

Niestety bardzo często trudno jest wyeliminować z jadłospisu wszystkie alergenne produkty. W takim przypadku powinno się spróbować obróbki cieplnej (alergeny występujące w owocach i warzywach największy potencjał do wyzwalania reakcji uczuleniowych mają w postaci nieprzetworzonej).

Ważne! Ugotowanie owoców i warzyw może wyeliminować reakcję alergiczną bądź ją ograniczyć.

W leczeniu OAS pacjentom podawane są glikokortykosteroidy (przy objawach bardzo nasilonych).

Przyczynowa terapia tego typu alergii opiera się na immunoterapii swoistej - metodzie polegającej na podawaniu pacjentom dawki uczulającego ich alergenu. Zadaniem tej formy leczenia jest „przyzwyczajenie” organizmu do drażliwej dla niego substancji i wywołanie reakcji, w której układ odpornościowy odpowiadać będzie z mniejszą siłą na dany alergen lub przestanie w ogóle na niego reagować.

 

W przygotowaniu artykułu posiłkowałam się: dentonet.pl, medonet.pl