Zaczerwienienie oczu i coraz większe problemy z ostrym widzeniem to już kolejna epidemia naszych czasów. Jak dbać o wzrok, aby zmęczenie oczu spowodowane korzystaniem z komputerów i telewizorów nie doprowadziło do poważnych chorób?

Szacuje się, że blisko połowa Polaków w wieku od 15 do 64 lat ma mniejsze lub większe problemy z widzeniem. Sytuacji nie poprawia na pewno praca i nauka przy komputerze, która stała się na tyle powszechna, że coraz częściej zadajemy sobie pytanie o to, jak dbać o wzrok. Na szczęście istnieje szereg działań profilaktycznych, których można się podjąć bez większego trudu, nierzadko zapobiegając poważnym chorobom prowadzącym nawet do utraty wzroku. Okazuje się, że dla dobra oczu warto nie tylko rzucić palenie i ograniczyć przesiadywanie przed telewizorem, ale i zmienić nawyki żywieniowe.


Jak dbać o wzrok poprzez dietę?

Zasada „jesteś tym, co jesz” sprawdza się również w kontekście zdrowia oczu. Aby zadbać o swój wzrok, należy wzbogacić dietę o niezawodną witaminę A, która jest silnym przeciwutleniaczem, a więc zmniejsza ryzyko zwyrodnienia plamki żółtej czy zaćmy. Jej źródłem jest nie tylko marchew, ale też pomidory, brokuły, groszek, jarmuż czy słodkie ziemniaki. Tak zwana dieta dla oczu powinna być też bogata w luteinę, która chroni naczynia włosowate siatkówki, a także wykazuje działanie ochronne przed promieniowaniem UV. Zawierają ją przede wszystkim zielone warzywa liściaste, w tym szpinak, szczypiorek, natka pietruszki, a także wspomniane już brokuły i jarmuż.

Aby opóźnić rozwój chorób oczu, warto wzbogacić jadłospis jeszcze o produkty bogate w kwasy omega-3, a więc m.in. w takie ryby, jak łosoś czy tuńczyk, które sprzyjają odpowiedniemu nawilżeniu oczu i zapobiegają tzw. zespołowi suchego oka (nieleczony może prowadzić do bolesnego i nawracającego zapalenia rogówki). Doskonałym uzupełnieniem diety dla oczu jest żywność zawierająca cynk (na przykład wołowina, rośliny strączkowe i pieczywo pełnoziarniste) oraz witaminy C i E. W ramach przekąski zamiast słodyczy należy sięgać na przykład po bogate w przeciwutleniacze orzechy, które przecież nie tylko sprzyjają zdrowiu oczu, ale i poprawiają funkcjonowanie mózgu, wzmacniają układ odpornościowy i zmniejszają ryzyko chorób serca.


Wzrok a palenie papierosów

Palenie szkodzi zdrowiu – hasło, które widnieje na paczkach papierosów, odnosi się nie tylko do płuc. Tytoń jest niebezpieczny także dla oczu, ponieważ zawarte w nim szkodliwe substancje odkładają się w gałkach ocznych i podrażniają je. Szczególnie zagrożeni są palący cukrzycy, ponieważ palenie papierosów przyspiesza u nich destrukcję siatkówki oka. Co więcej, u palaczy wzrasta i to aż trzykrotnie (a niektóre badania pokazują, że sześciokrotnie!), ryzyko zwyrodnienia plamki żółtej odpowiedzialnej za wyraźne widzenie. Zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem (AMD) w najgorszym przypadku może skutkować nawet utratą wzroku.

Nie wolno zapominać o tym, że palenie papierosów zwiększa kumulowanie się wolnych rodników w organizmie, a tym samym i przyspiesza jego starzenie się. Zwiększa ono ryzyko licznych chorób, nie tylko wspomnianego AMD, ale i zaćmy. Zmętnienie soczewki zmniejsza przejrzystość widzenia, jednak początkowo zamglony obraz - jeśli nie podejmie się odpowiedniego leczenia - może skończyć się podobnie jak AMD, a więc całkowitą ślepotą. Tu warto wspomnieć, że u osób wypalających 20 papierosów lub więcej dziennie, ryzyko wystąpienia zaćmy jest dwukrotnie większe.


Higiena pracy przy komputerze

Jako że jedną z przyczyn pogarszania się wzroku jest długie przesiadywanie przed komputerem lub telewizorem, nie wolno zapominać też o higienie pracy przy komputerze. Niestety długotrwałe wpatrywanie się w ekran nie należy do najzdrowszych, dlatego warto jak najczęściej odrywać się od pracy. Według zasady 20-20-20 co 20 minut powinno się zrobić przerwę na 20 sekund i patrzeć na rzecz oddaloną o 20 stóp, czyli około 6 metrów. To sprawdzony sposób na zapobiegnięcie przykurczom, a w efekcie i zaburzeniom akomodacyjnym. Dla ochrony wzroku podczas pracy przed ekranem warto też siedzieć w odległości ok. 70 cm od monitora (ekran na odległość min. 20 cm od oczu), a dodatkowo co pół godziny wykonać proste ćwiczenie typu mruganie.

Czasami, jeśli samo mruganie w ramach ćwiczeń nie wystarcza, by nawilżyć oczy (i tym samym wyostrzyć wzrok), wskazane jest stosowanie kropli nawilżających. Niestety, wysuszone oczy to nie tylko problem ich swędzenia i mało estetycznego zaczerwienienia, ale i postępujących wad wzroku. W higienie pracy przy komputerze bardzo duże znaczenie ma też odpowiednie oświetlenie. Nie zaleca się siedzenia przodem do okna, a sztuczne światło w godzinach popołudniowych zimą i wieczornych latem powinno być równomiernie rozproszone. Niewskazana jest też nocna praca na laptopie, ponieważ przy powiększaniu się źrenic dociera do nich więcej światła.


Jakie jeszcze dbać o swoje oczy?

Cukrzyca czy nadciśnienie tętnicze to najpopularniejsze schorzenia, które można poniekąd wykryć także podczas badań okulistycznych. Innymi słowy, aby dbać o wzrok, należy ogólnie dbać o swoje zdrowie, a wizytę u okulisty powtarzać regularnie, najlepiej chociaż raz w roku. O same oczy najlepiej zatroszczysz się dzięki prostym sposobom na utrzymanie ich w dobrej kondycji:

  • Noś okulary przeciwsłoneczne, aby chronić oczy przed szkodliwym działaniem promieniowania słonecznego,
  • Jeśli pracujesz w pyle lub warunkach, które mogą wywołać uszkodzenia wzroku, używaj okularów ochronnych bądź gogli,
  • Regularnie odwiedzaj gabinet okulistyczny, aby przebadać wzrok i zareagować na ewentualne stany zapalne, zmiany w zakresie widzenia etc.,
  • Regularnie wykonuj ćwiczenia fizyczne, aby poprawić krążenie krwi, a tym samym wesprzeć ukrwienie oka,
  • Po powrocie do domu rób demakijaż oczu, aby resztki kosmetyków i zanieczyszczenia nie dostawały się do oczu i nie powodowały podrażnień.

Zaniedbanie tak ważnego narządu jak oczy może poskutkować pojawieniem się wad, przy których pomogą już tylko specjaliści. Medycyna daje oczywiście coraz większe możliwości, ale to profilaktyka wciąż jest podstawą. Wysypianie się, ograniczenie czasu spędzonego przed ekranem telewizora, laptopa czy smartfona i nawilżanie oczu za wiele nas nie kosztują, a mogą zapobiec uciążliwym zaburzeniom widzenia.