Laser jest jednym z najczęściej wykorzystywanych narzędzi medycyny estetycznej. Jego zastosowanie i efekty dokumentują badania kliniczne prowadzone na całym świecie, a ze względu na niską inwazyjność już od wielu lat stanowi on alternatywę dla części zabiegów chirurgicznych. Obecnie istnieje wiele technologii laserowych, które pozwalają przeprowadzać różnorodne zabiegi na twarz i ciało.
Laser medyczny do gabinetów medycyny estetycznej – technologia, działanie i efekty
Słowo „laser” to skrót utworzony od nazwy Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation, co oznacza „wzmocnienie światła przez wymuszoną emisję promieniowania”. Laser emituje promieniowanie elektromagnetyczne z zakresu światła widzialnego, ultrafioletu lub podczerwieni, a wytwarzana wiązka ma trzy kluczowe cechy, które wpływają na jej zastosowanie – jest spójna, jednobarwna i równoległa. Gdy trafia w tkanki, może zostać odbita, rozproszona, przepuszczona bądź częściowo lub całkowicie wchłonięta.
Zależnie od tego, w jaki sposób tkanki reagują na dane światło lasera, zachodzą różne zjawiska prowadzące do odmiennych rezultatów. Są to przede wszystkim efekty fotochemiczne (np. przyspieszenie podziałów komórkowych, odbudowa błon komórkowych, stymulacja działania enzymów) oraz biostymulacyjne (np. poprawa mikrokrążenia czy pobudzenie angiogenezy).
Pierwsze zastosowania laserów w terapiach skóry odnotowano już w 1962 roku i od tego czasu ich rola w medycynie estetycznej stale rośnie.
Lasery medyczne do gabinetów medycyny estetycznej
Obecnie lasery medyczne do gabinetów medycyny estetycznej wykorzystują wiele technologii, które różnią się rodzajem ośrodka czynnego (np. ciało stałe, gaz, półprzewodnik) i parametrami wiązki, a tym samym zakresem zastosowań.
W wielu gabinetach zastosowanie znajdują lasery oparte na ciałach stałych – np. Nd:Yag, Er:Yag, KTP czy laser aleksandrytowy. Zapewniają one stabilne źródło światła i są wykorzystywane w licznych procedurach, od zamykania naczyń po resurfacing skóry. Ponadto w praktyce klinicznej spotyka się również inne rodzaje laserów, np.:
- lasery gazowe (np. CO₂), które dzięki wysokiemu powinowactwu do wody wykorzystuje się w zabiegach ablacyjnych, usuwaniu zmian skórnych czy chirurgii estetycznej;
- lasery półprzewodnikowe (diodowe), stosowane m.in. w epilacji i zabiegach biostymulacyjnych;
- lasery hybrydowe, łączące różne źródła światła w jednym urządzeniu, co umożliwia rozszerzenie wskazań i zapewnia większą elastyczność pracy.
Ostatnią grupę często wykorzystywanych w medycynie estetycznej technologii stanowią źródła intensywnego światła pulsacyjnego – IPL (Intense Pulsed Light) i jego rozwinięcie CPL (Controlled Pulsed Light). Choć formalnie nie są to lasery, to ze względu na zbliżone wskazania i efekty terapeutyczne omawia się je w tym samym kontekście.
Laser diodowo-aleksandrytowy
Laser diodowo-aleksandrytowy łączy dwie długości fali: 760 nm (aleksandryt) i 808 nm (dioda), które emituje naprzemiennie. Technologia umożliwia epilację włosów każdego rodzaju (od jasnych i cienkich po ciemne i grubsze) oraz przewidywalną pracę na różnych fototypach skóry, także ciemnych.
W dostępnych obecnie na rynku nowych urządzeniach stosowane są różne rozwiązania techniczne, m.in.:
- tryb emitowania energii poprzez płynne ruchy głowicy, który pozwala objąć duży obszar bez „stemplowania”;
- wymienne nakładki dopasowane do dużych (nogi, plecy) i małych obszarów (wąsik, bikini, pachy);
- chłodzenie kontaktowe ograniczające dyskomfort pacjenta.
Poza trwałym usuwaniem owłosienia niektóre lasery diodowo-aleksandrytowe można wykorzystać m.in. do odmładzania skóry i redukcji drobnych zmian naczyniowych, czyli zastosować w różnych procedurach oferowanych przez gabinet.
Laser neodymowo-yagowy (Nd:Yag) 1064/532 nm
Laser Nd:Yag (1064/532 nm) należy do najczęściej używanych w gabinetach medycyny estetycznej, ponieważ ma szeroki zakres zastosowań terapeutycznych. Przede wszystkim wykorzystuje się go do niechirurgicznego zamykania rozszerzonych naczyń krwionośnych. Dzięki dwóm długościom fali jest stosowany na zarówno powierzchowne naczynka na twarzy (532 nm), jak i głębiej położone zmiany naczyniowe kończyn dolnych (1064 nm).
Część urządzeń tego typu pozwala także na:
- nieablacyjne odmładzanie skóry poprzez stymulację kolagenu,
- leczenie grzybicy paznokci,
- redukcję nadpotliwości,
- usuwanie zmian skórnych,
- epilację jasnych włosów (pozbawionych melaniny),
- peeling węglowy.
Niektóre lasery neodymowo-yagowe są wyposażone w takie rozwiązania jak otwarty system (pozwalający specjalistom na dostosowywanie parametrów) czy soczewki przekształcające profil kształtu wiązki Gaussa na „Top hat”, które wzmacniają jednorodny rozkład energii i zmniejszają ryzyko przegrzania tkanek.
Laser erbowo-yagowy (Er:Yag) 2940 nm
Laser Er:Yag (2940 nm) jest wykorzystywany głównie w zabiegach frakcyjnych i ablacyjnych. Jego falę cechuje bardzo wysokie powinowactwo do wody zawartej w tkankach (nawet kilkanaście razy wyższe niż laser CO2), które pozwala na kontrolowane, precyzyjne odparowywanie naskórka. W praktyce laser umożliwia wykonywanie resurfacingu na różnej głębokości (od powierzchownego po głęboki) oraz pracy z bliznami i rozstępami, zmarszczkami czy łagodną pigmentacją.
W niektórych urządzeniach medycznych stosuje się takie rozwiązania jak regulacja impulsu i kontrola głębokości ablacji, które mogą wpływać na dokładniejsze działanie i skrócenie czasu rekonwalescencji.
Laser erbowo-yagowy znajduje zastosowanie również w ginekologii, m.in. do ujędrniania i zwężania pochwy, poprawy jej nawilżenia i elastyczności tkanek (m.in. po porodach lub w okresie menopauzy) oraz wsparcia terapii wysiłkowego nietrzymania moczu poprzez stymulację powięzi w miednicy i obszaru ujścia cewki moczowej.
Laser pikosekundowy
Laser pikosekundowy należy do technologii stosowanych przede wszystkim do usuwania tatuaży i makijażu permanentnego. Dzięki wysokiej mocy i ultrakrótkiemu impulsowi (piko- lub nanosekundowemu) rozbija pigment na drobne cząstki, co pozwala usuwać czarne i kolorowe tatuaże, w tym barwy zieloną i niebieską, które do tej pory były trudne w eliminacji. Część urządzeń wykorzystujących tę technologię znajduje dodatkowe zastosowanie w usuwaniu przebarwień oraz peelingu węglowym.
Na rynku są już obecnie dostępne lasery pikosekundowe z optyką wbudowaną w głowicę (zamiast w korpus) i bez światłowodu.
CPL, czyli nowe IPL
CPL (Calibrated Pulsed Light) to technologia kalibrowanego światła pulsacyjnego, która stanowi rozwinięcie tradycyjnego IPL. Zamiast impulsów o zmiennej mocy generuje impulsy kwadratowe, utrzymując stały poziom energii przez cały czas ich trwania. W niektórych rozwiązaniach głowica emituje światło w szerokim zakresie (np. 410–1200 nm), co umożliwia dokładne dopasowanie długości fali do rodzaju zabiegu.
Technologia ta znajduje zastosowanie m.in. w:
- fotoodmładzaniu i wolumetrii,
- redukcji rumienia i mikronaczynek,
- leczeniu trądziku pospolitego i różowatego,
- terapii przebarwień.
Technologia CPL wykorzystuje wiele nowych rozwiązań technicznych, takich jak platynowa powłoka kryształu (poprawa transmisji), działanie warstwowe (kumulacja energii w wielokrotnych przejściach) czy ogniwa Peltiera w obudowie (chłodzenie kontaktowe).
Podsumowując, lasery w medycynie estetycznej różnią się mechanizmem działania i długością fali, a więc także zastosowaniem, które obejmuje różnorodne wskazania – od epilacji, przez zamykanie naczyń, po redukcję zmarszczek. Rozwój technologii sprawia, że zakres ich wykorzystania stale się rozszerza, w tym na inne dziedziny, np. ginekologię. Obecnie są one jednym z podstawowych narzędzi w praktyce wielu specjalistów.
