Katarzyna Redmerska 
Pasty do zębów stanowią niezwykle istotny element codziennej higieny jamy ustnej. Preparaty te zawierają w swoim składzie wiele substancji - najważniejsze z nich to substancje ścierne oraz polerujące. Ich kluczowa rola sprowadza się do funkcji a także ilości (w zależności od rodzaju pasty stanowią one 25 - 50% jej zawartości) i decyduje o działaniu abrazyjnym (ścierającym) danego produktu.
- Substancje zawarte w pastach do zębów pozwalają znacznie poprawić efekt oczyszczający mechanicznego usuwania płytki bakteryjnej i osadów - mówi lek. dent. Katarzyna Kisiel.
Pasta do zębów - charakterystyka
Według definicji, pastą do zębów nazywamy substancję, która przeznaczona jest do utrzymania w czystości zębów oraz jamy ustnej - rozprowadzana jest za pomocą szczoteczki do zębów. Działanie pasty polega na likwidowaniu zanieczyszczeń oraz nalotów o zróżnicowanym składzie (przede wszystkim płytka nazębna) z powierzchni zębów oraz dziąseł.
Ważne! Głównym zadaniem past jest przeciwdziałanie rozwojowi próchnicy (zasługa obecności fluoru). Ponadto zapobiegają schorzeniom przyzębia, wpływają na estetykę zębów oraz świeży oddech.
Jak podkreśla dr Kisiel, w zależności od swojego składu, poza działaniem wspomagającym oczyszczanie, pasty mogą również wywierać efekt bakteriobójczy lub bakteriostatyczny, ograniczać osadzanie kamienia nazębnego, działać łagodząco na stany zapalne w obrębie dziąseł, rozjaśniać szkliwo bądź służyć łagodzeniu objawów nadwrażliwości zębiny.
Pasta do zębów - składniki
W skład pasty do zębów wchodzi kilka podstawowych grup składników:
Środki ścierne - odpowiadają za właściwości czyszczące pasty. Ścieralność pasty określa się czynnikiem RDA (Radioactive Dentin Abrasion). Nierozpuszczalne ziarenka zbudowane z węglanu wapnia usuwają resztki pożywienia, bakterie i płytkę nazębną. Zapobiega to rozwojowi próchnicy a także tworzeniu się kamienia nazębnego.
Ważne! Wysokościerne pasty mogą uszkadzać szkliwo.
Związki fluoru - posiada je większość past na polskim rynku (oprócz tych dla dzieci oraz kosmetyków naturalnych). Fluor chroni przed próchnicą zębów, ponadto sprzyja remineralizacji szkliwa (wzmacnia je). Związek ten charakteryzuje się działaniem przeciwpróchnicznym.
Środki pieniące - środki powierzchniowo czynne odpowiedzialne za wytwarzanie piany podczas szczotkowania. W pastach najczęściej występuje laurylosiarczan sodu lub inne związki siarki.
Środki formujące - utrzymują odpowiednią, kremową konsystencję pasty. Najpopularniejszym składnikiem formującym past jest gliceryna, która zapobiega wysychaniu pasty w tubce.
Środki konserwujące i przeciwutleniające - odpowiedzialne są za utrzymanie jakości pasty przez cały okres ważności.
Aromaty, substancje słodzące - poprawiają zapach oraz smak pasty. Bez ich udziału mycie zębów wymagałoby dużego samozaparcia. Nadają przyjemny smak paście i maskują nieprzyjemny zapach naszego oddechu. To one odpowiadają za uczucie świeżości w jamie ustnej, jaki pozostaje po umyciu zębów.
Barwniki - zabarwiają pastę. Związkami najczęściej występującymi w pastach są tlenek tytanu biały, błękit brylantowy, biksyna pomarańczowa.
Ponadto w pastach do zębów znajduje się wiele innych składników poprawiających jej właściwości - wyjaśnia stomatolog Kisiel. Wśród nich są m.in. Ksylitol (Xylitol), który niszczy bakterie powodujące próchnicę, substancje sprzyjające remineralizacji oraz ekstrakty roślinne.
Środki ścierne i polerujące
Najistotniejszym składnikiem past do zębów (przez wzgląd na rolę, jaką spełnia) - są środki ścierne oraz polerujące.
Ważne! W zależności od rodzaju pasty, stanowią one 25 - 50% jej zawartości.
W Polsce przede wszystkim można kupić produkty, w których główną substancją ścierną jest węglan wapnia, tlenek krzemu, wodorotlenek magnezu, wodorotlenek wapnia, polimetakrylan bądź hydroksyapatyt - substancje te odgrywają kluczową rolę w procesie czyszczenia (mechanicznie usuwają osad, płytkę nazębną jak i powierzchowne przebarwienia. Odpowiadają również za konsystencję produktu).
Właściwości abrazyjne poszczególnych past do zębów uwarunkowane są przede wszystkim wielkością oraz kształtem znajdujących się w nich substancji ściernych i polerujących. Do najbardziej efektywnych oraz co istotne najbardziej bezpiecznych dla szkliwa są drobiny o kształcie kulistym oraz wielkości, która nie przekracza 10 mikrometrów - zaznacza dentystka. Bezpieczeństwo konkretnych substancji, to niezmiernie ważny czynnik. Należy, bowiem pamiętać, że nie pozostają one bez wpływu wobec tkanek twardych zębów.
Dwa współczynniki: RDA (Radioactive Dentine Abrasion) oraz REA (Radioactive Enamel Abrasion) - służą określeniu stopnia ścieralności past do zębów. Metodą tą oznacza się, w jakim stopniu substancje te wpływają kolejno na zębinę oraz szkliwo.
Ważne! Im wyższe są wskaźniki RDA i REA, tym większe jest działanie ścierające pasty.
Wybierając pastę do zębów powinniśmy zdawać sobie sprawę, że wysoki współczynnik RDA oraz REA - wcale nie zagwarantuje ochrony przed próchnicą ani nie wpłynie na efekt super wybielenia. Stosowanie tego typu past wskazane jest u palaczy bądź osób pijących duże ilości m.in. kawy. Terapia pomoże usunąć przebarwienia i osady. Jednakże okres kuracji powinien być ściśle określony - podkreśla dr Kisiel. Zbyt długie stosowanie preparatów z wysokim współczynnikiem RDA oraz REA może doprowadzić do uszkodzenia szkliwa jak i zębiny, czego efektem będzie nadwrażliwość zębów.
Ważne! W wyborze najlepszej pasty pomoże nam dentysta bądź higienistka stomatologiczna.
Komentarz eksperta
Lek. dent. Katarzyna Kisiel