Lakowanie jest zabiegiem stomatologicznym polegającym na pokryciu lakiem nierówności (bruzd, szczelin, zagłębień) znajdujących się na powierzchni zębów. Zabieg ten należy do działań profilaktycznych, jego celem jest zapobieganie próchnicy. W większości przypadków lakowaniem obejmuje się zęby trzonowe i przedtrzonowe, a także boczne siekacze u dzieci.

 

Dlaczego lakuje się zęby?

Lak jest złożonym półpłynnym materiałem chemicznym, który podlega utwardzeniu pod wpływem światła lampy polimeryzacyjnej (podobnie jak plomby). Oprócz wypełniaczy lak zawiera zazwyczaj także fluor, dzięki czemu stanowi skuteczną barierę ochronną przeciwko bakteriom powodującym próchnicę. Lakowanie polega na powleczeniu lakiem bruzd szczelin i zagłębień znajdujących się na powierzchni zębów. Zabiegiem lakowania obejmuje się zęby trzonowe i przedtrzonowe, rzadziej zagłębienia w siekaczach. Ocenia się, że prawidłowo przeprowadzone lakowanie, w połączeniu z zabiegami higienicznymi, mogą obniżyć ryzyko wystąpienia próchnicy aż o 90 proc.

Lakowanie zębów mlecznych

Zdarza się, że dzieci nie przepadają za myciem zębów, a ich zdolności manualne utrudniają im skuteczne szczotkowanie. Specjaliści alarmują, że nawet połowa dzieci w wieku 4 lat ma próchnicę. Próchnica zębów mlecznych oraz zakażenia i stany zapalne rozwijające się w obrębie jamy ustnej mogą wpływać na ogólny stan zdrowia, a także na formujące i wyrzynające się zęby stałe. Lakowanie jest więc zabiegiem profilaktycznym, którym obejmuje się zdrowe zęby w celu ich ochrony przed próchnicą.

Lakowanie zębów stałych

Dorosły człowiek posiada 32 zęby stałe. W szczęce i w żuchwie znajduje się po 16 zębów, są to: cztery siekacze, dwa kły, cztery zęby przedtrzonowe i sześć trzonowych. Większość zębów stałych wyrzyna się w okresie szkolnym życia dziecka, tj. pomiędzy 6 a 14 rokiem życia. Lakowaniem są więc stopniowo obejmowane kolejne z pojawiających się zębów stałych, począwszy od szóstek (ich wyrzynanie nie jest poprzedzone wypadaniem innych zębów), a skończywszy na zębach mądrości (które wyrzynają się u młodzieży lub młodych dorosłych, tj. pomiędzy 17 a 25 rokiem życia). Wczesne użycie laku (w 4-6 miesięcy od wyrżnięcia się zęba) ma duże znaczenie profilaktyczne z uwagi na to, że wyrzynające się zęby odznaczają się mniejszą zawartością składników mineralnych, co czyni je podatniejszymi na choroby.

Przebieg lakowania

Zabieg lakowania jest bezbolesny, a wykonanie procedur zajmuje zaledwie kilka minut. Dzięki profesjonalnemu podejściu specjalistów, najmłodsi pacjenci nie tylko się nie nudzą w gabinecie stomatologicznym, ale także nabierają zaufania do lekarza-stomatologa. W przebiegu lakowanie wyróżnia się kilka podstawowych etapów:

Konsultacja. Lakowanie musi być poprzedzone konsultacją, w czasie której lekarz rozmawia z opiekunami i pacjentem na temat stanu zdrowia zębów. W czasie badania lekarz ogląda zęby dziecka, by wykluczyć próchnicę. Dentysta używa przy tym podstawowych narzędzi: lusterka oraz zgłębnika. Zgłębnik, przypominający niewielki haczyk umieszczony na rękojeści, może wywoływać strach, ale badanie jest całkowicie bezbolesne.  

Oczyszczanie i osuszanie. Poddawany lakowaniu ząb musi być zdrowy i czysty. Stomatolog dba, by pod lakiem nie znalazły się drobinki brudu oraz ślina. W celu dokładnego oczyszczenia zęba, dentysta używa obrotowej szczoteczki mechanicznej. Mechaniczne czyszczenie zębów, mimo że dorosłym kojarzy się czasem z borowaniem, nie sprawia bólu, chociaż towarzysza mu odczucia, które mogą powodować dyskomfort. Po szczotkowaniu ząb osusza się sprężonym powietrzem.

Wytrawianie. Gdy ząb jest już oczyszczony i wysuszony na ok. 30 sekund powleka się go preparatem (kwasem ortofosforowym) mającym wzmocnić przyleganie laku do powierzchni zęba. Po wytrawieniu opłukuje się zęby, po czym ponownie używa specjalnej dmuchawki w celu ich osuszenia.

Lakowanie. Po wytrawieniu i osuszeniu zębów lekarz przystępuje do nakładania laku. Lak wyciska się z aplikatora przypominającego strzykawkę zakończoną plastikową słomką. Lekarz umieszcza odpowiednią ilość laku na powierzchni zęba, a następnie rozprowadza go równomiernie, by pokryć zagłębienia i bruzdy. W przypadku dzieci młodszych, co potrafi sprawić im wielką radość, stosowany jest lak kolorowy.

Utwardzanie. Rozprowadzony lak utwardza się za pomocą światła lampy polimeryzacyjnej (urządzenie przypominające niewielką suszarkę zakończoną diodą). Lampę przytyka się na kilkanaście sekund do pokrytych lakiem zębów. Po utwardzeniu stomatolog dokonuje ponownych oględzin, sprawdza szczelność laku oraz bada, czy lak nie przeszkadza pacjentowi w zwieraniu zębów.

Zakończenie zabiegu. Po zakończeniu zabiegu przeprowadzana jest rozmowa edukacyjna, w czasie której lekarz poucza rodziców i dziecko na temat prawidłowej higieny jamy ustnej oraz wyznacza terminy wizyt kontrolnych.