Katarzyna Redmerska 
Coraz większa ilość pacjentów staje się uczulona na materiały stomatologiczne oraz protetyczne. Materiały dentystyczne, które stosuje się m.in. do wypełnień, wkładów koronowo - korzeniowych, koronek, mostków - zawierają w swoim składzie metale i tworzywa sztuczne. Elementy te stanowią potencjalne alergeny i działają na niektóre osoby uczulająco.
Do najbardziej uczulającego materiału dentystycznego zaliczamy jony niklu. Ponadto również jony:
- złota
- srebra
- kobaltu
- rtęci
- palladu
Rzadko właściwościami alergennymi odznaczają się jony platyny oraz tytanu.
Co tak naprawdę uczula?
Znaczna ilość obecnie stosowanych materiałów dentystycznych nie ma właściwości uczulających - problem stanowią związki, które zawierają metale.
Zobacz też: Czy korony zębowe ceramiczne na podbudowie z metalu są szkodliwe?
Niemiecka Grupa Badawcza ds. Kontaktowego Zapalenia Skóry (GCDRG) w swoich badaniach wyszczególniła substancje będące w zastosowaniu w stomatologii, na podstawie których przeprowadzane są testy diagnozujące alergię kontaktową na materiały dentystyczne.
Pod lupą znalazły się związki następujących metali:
- Amalgamat
- Tiosiarczan złotawosodowy
- Chlorek palladu
- Chlorek (II) cyny
- Metale stosowane w stopach amalgamatowych (m.in. srebro, miedź, cyna)
- Siarczan (II) miedzi
- Tetrachloroplatynian amonu
- Rtęć amoniowana
Powyższe materiały są używane m.in. w wypełnieniach ubytków, produkcji koronek, mostów.
Ważne! Coraz częściej są zauważalne uczulenia na związki akrylowe, znajdujące się w tworzywach wykorzystywanych do produkcji wypełnień oraz protez.
Właściwości uczulające posiadają nie tylko materiały mające zastosowanie w technice dentystycznej - mogą ponadto wystąpić reakcje alergiczne na leki (środki znieczulające, antybiotyki), a także lateks znajdujący się w rękawiczkach lekarskich.
Objawy, diagnoza, leczenie
Do głównych objawów świadczących o wystąpieniu alergii na materiały stomatologiczne i protetyczne zalicza się:
- zapalenie błony śluzowej jamy ustnej
- owrzodzenia błony śluzowej jamy ustnej
- zmiany liszajowe w obrębie błony śluzowej jamy ustnej
Ponadto pacjenci uskarżają się na dyskomfort w postaci pieczenia w ustach, ból oraz obrzęki.
Ważne! Zdarzają się objawy, które wychodzą poza obszar śluzówki jamy ustnej (m.in. skóra twarzy) - przypominające alergiczne kontaktowe zapalenie skóry.
Do ogólnych symptomów alergii na materiały stomatologiczne należą także m.in.
- bóle głowy
- migrena
- nerwobóle
- silne zmęczenie
- bóle mięśni bądź stawów
Diagnoza jest stawiana po zaobserwowaniu objawów, po czym potwierdzeniu, że symptomy występują pod wpływem substancji znajdującej się w użytych u danego pacjenta materiałach stomatologicznych.
W celu stwierdzenia wystąpienia alergii, wykonywany jest test płatkowy z użyciem substancji wykorzystywanych w praktyce dentystycznej. W przypadku, gdy u pacjenta zostanie stwierdzony dodatni wynik testu na którąś z substancji, to przed podjęciem decyzji o ewentualnym usunięciu jej z jamy ustnej - należy dokładnie stwierdzić jego skład.
Ważne! Po potwierdzeniu wrażliwości pacjenta na dany składnik w materiale, który został zastosowany podczas leczenia dentystycznego - należy podjąć decyzję o usunięciu m.in. problematycznych plomb bądź mostów.
Reakcje alergiczne na materiały stomatologiczne pojawiają się późno. W związku z tym pacjent rzadko łączy je z potencjalnym uczuleniem. Ponadto objawy są niecharakterystyczne.
Po przeprowadzeniu szczegółowego wywiadu lekarskiego oraz wykonaniu testów alergicznych, lekarz stomatolog we współpracy z alergologiem powinien podjąć decyzję o wymianie problematycznych elementów zaopatrzenia stomatologicznego.
Ważne! Pacjent powinien przed rozpoczęciem leczenia dentystycznego poinformować lekarza o alergiach, jeżeli na takowe cierpi.
