Katarzyna Redmerska 
Przestrzenie międzyzębowe (zęby na powierzchniach stycznych), to miejsca, w których najtrudniej utrzymać prawidłową higienę. Brak odpowiedniego doczyszczenia owych obszarów w jamie ustnej, skutkuje tym, że zalegają tam pokarmy i w efekcie powstają ubytki. Tak istotna jest dlatego prawidłowa higiena przestrzeni międzyzębowych.
Specjaliści zalecają higienę przestrzeni międzyzębowych już nastolatkom. Istnieje kilka sprawdzonych metod oczyszczania newralgicznych obszarów w jamie ustnej, które pozwalają na utrzymanie prawidłowej higieny.
Dlaczego tak ważna jest higiena przestrzeni międzyzębowych?
Tradycyjna szczoteczka do zębów (jej włókna) - nie są w stanie dotrzeć do przestrzeni międzyzębowych, a właśnie w tych miejscach znajdują się największe skupiska bakterii.
Ważne! Szczotkowanie stanowi tylko 33% prawidłowej higieny jamy ustnej.
Bakteryjna płytka nazębna, która tworzy się na zębach (w tym również odkłada się na dziąsłach, uzupełnieniach protetycznych, aparatach ortodontycznych) - powinna być regularnie usuwana. Należy pamiętać, że żyją na niej w symbiozie różne skupiska bakterii, które powodują powstanie m.in. próchnicy, zapalenia dziąseł.
Ważne! Im płytka nazębna jest starsza, tym bakterie stają się silniejsze i bardziej zagrażają zdrowiu zębów.
Nieprawidłowa higiena prowadzi do niepowodzeń związanych z pojawieniem się:
- powikłań wczesnych (próchnica wtórna)
- nawrotów stanów zapalnych
- utrudnionego procesu gojenia rany poekstrakcyjnej (leczenie chirurgiczne)
Do prawidłowego utrzymania higieny przestrzeni międzyzębowych stosuje się:
- nici dentystyczne
- szczoteczki międzyzębowe
- wykałaczki
- irygatory
- płyny do płukania jamy ustnej
Nici dentystyczne
Nici dentystyczne (ich codzienne używanie) - pomaga utrzymać m.in. w zdrowiu dziąsła, ochrania zęby przed powstaniem ubytków (powierzchnie styczne).
Ważne! Należy prawidłowo stosować nici, w przeciwnym razie może dojść do uszkodzenia brodawek dziąsłowych.
Nić powinna być przesuwana pomiędzy zębami tylko w kierunku pionowym, a nie w poziomym.
- oderwać 40 - 50 cm nici
- zawinąć oderwany kawałek wokół środkowych palców przytrzymując kciukiem oraz palcem wskazującym
- napiętą nić wsunąć miedzy zęby i ułożyć w kształt litery C
- przesuwać nić w górę i w dół, także poniżej linii dziąsła
Na rynku dostępne są różnego rodzaju nici m.in. taśmy, woskowane, niewoskowane.
Ważne! Dla pacjentów z protezami stałymi bądź aparatami ortodontycznymi przeznaczone są nici Super Floss - ich budowa umożliwia łatwe wprowadzenie, skuteczne oczyszczanie (m.in. pod przęsłem mostu, wokół implantu), a także może być przesuwana w różnych kierunkach, bez obawy uszkodzenia dziąsła.
Szczoteczki międzyzębowe
Do higieny poleca się również szczoteczki międzyzębowe. W zależności od kształtu przestrzeni międzyzębowych, zaleca się szczoteczki:
- cylindryczne
- stożkowe
- jednopęczkowe
Szczoteczki mogą być ręczne (rączka zaprojektowana tak, aby zapewnić łatwe manewrowanie ją) bądź specjalne końcówki do szczoteczek elektrycznych.
Ważne! Dostępne są szczoteczki międzyzębowe mini (o małych rozmiarach rączki, standardowym rozmiarze końcówki z osłoną), które mogą być używane poza domem.
Szczoteczki jednopęczkowe polecane są zwłaszcza do oczyszczania:
- furkacji korzeni
- okolicy wszczepów
- dystalnych powierzchni ostatnich zębów
- przestrzeni pomiędzy zębami nieprawidłowo ustawionymi w łuku
Szczoteczki cylindryczne oraz stożkowe stosuje się do:
- oczyszczania przestrzeni międzyzębowych
- przestrzeni pod przęsłami mostów
- zębów zblokowanych
- stałych aparatów protetycznych
- wszczepów
Jak posługiwać się szczoteczką:
- szczoteczkę powinno trzymać się pod kątem
- umieścić w przestrzeni międzyzębowej
- wyprostować oraz przesunąć, aby przeszła na wylot
- wyciągnąć szczoteczkę
Wykałaczki stomatologiczne
Wykałaczki czyszczą równie skutecznie, co nici dentystyczne. Najlepsze są wykałaczki wykonane z miękkiego drewna, o trójkątnym przekroju, nasączone fluorem.
Wykałaczki zaleca się pacjentom z powiększonymi przestrzeniami międzyzębowymi.
Ważne! Nie powinny być stosowane przez osoby, u których brodawka międzyzębowa wypełnia cały obszar międzyzębowy.
Prawidłowe stosowanie wykałaczki pozwala na usunięcie zaległego pokarmu a także oczyszczenie powierzchni stycznej zębów.
Ważne! Ciągłe używanie wykałaczek może doprowadzić do powstania uszkodzenia brodawek dziąsłowych.
Niezmiernie istotne jest prawidłowe stosowanie wykałaczki w higienizacji jamy ustnej. W przeciwnym razie może dojść do uszkodzenia dziąsła.
Trzon powinien być ułożony na dziąśle, pod nieznacznym kątem w szczęce ostrzem w dół, w żuchwie w górę. Ruch wykałaczki powinien odbywać się w kierunku poziomym.
Irygatory stomatologiczne
Irygatory są urządzeniami, które za pomocą specjalnej końcówki oraz wody pod ciśnieniem - wypłukują pozostałości pokarmowe zalegające w przestrzeniach międzyzębowych, kieszonkach dziąsłowych, przy okazji wykonując masaż dziąseł.
Ważne! Wodę w zbiorniku można zamienić na wodę z dodatkiem płynu do płukania jamy ustnej - pozwoli to na uzyskanie świeżego oddechu, zaś znajdujące się w płynie składniki dodatkowo zabezpieczą zęby.
Przyrząd ten jest niezwykle skuteczny w profilaktyce i leczeniu chorób przyzębia, jak i w oczyszczaniu stałych uzupełnień protetycznych oraz aparatów ortodontycznych.
Irygator stomatologiczny wyposażony jest w różnego rodzaju wymienne końcówki, które przeznaczone są do specyficznego czyszczenia (m.in. kieszonek dziąsłowych, aparatów ortodontycznych).
Ważne! Podobnie jak w przypadku szczoteczki do zębów, zaleca się wymianę końcówek, co 3 miesiące.
Płyn do płukania jamy ustnej
Środkiem pomocniczym w higienie jamy ustnej są płyny do płukania jamy ustnej. Zawierają one chlorheksydynę, heksydytynę bądź fluorek cyny. Ich stosowanie wpływa na redukcję ilości bakterii - zmniejszając odkładanie się płytki nazębnej.
