Katarzyna Redmerska 
Liszaj płaski to schorzenie dotyczące skóry oraz błon śluzowych. Jego etiologia jak do tej pory pozostaje niewyjaśniona - przypuszcza się jednak, że przyczyna powstania może być związana m.in. z niedomaganiem układu autoimmunologicznego, stresem.
Liszaj płaski niejednokrotnie dotyka wyłącznie jamy ustnej - zapalna choroba należy do przewlekłych, charakteryzując się nawrotowym przebiegiem klinicznym. Jest to przypadłość stosunkowo częsta (0,5 - 2% dorosłej populacji).
Ważne! Schorzenie dotyka częściej kobiety. Objawia się między 30 - 60 rokiem życia.
Charakterystyka oraz przyczyny powstania
Liszaj płaski występujący w jamie ustnej, najczęściej powstaje na wewnętrznej stronie policzków w tylnej części (czasem dochodzi do kątów ust oraz warg). Dużo rzadziej pojawia się w takich miejscach jak język, dziąsła bądź wargi.
Wykwitem podstawowym jest grudka o barwie mlecznobiałej. Formujące się grudki w szybkim procesie zlewają się ze sobą tworząc wykwity linijne (układają się często drzewkowato).
Formy występowania liszaja płaskiego:
- siateczkowa
- grudkowa
- pęcherzowa
- tarczkowa
- zanikowa
- wrzodziejąca
Charakterystyczna dla schorzenia jest symetryczna lokalizacja powstających zmian w jamie ustnej - po obu stronach na błonie śluzowej policzków.
Ważne! Zmiany mają zazwyczaj charakter objawiających się bólem nadżerek i są trudne do leczenia.
Ponadto może występować pieczenie pod wpływem spożywania gorących i pikantnych pokarmów (zmiany dwubarwne). W niektórych przypadkach choroba może przebiegać bezobjawowo.
Przyczyny powstania schorzenia jak dotąd nie zostały poznane, uważa się jednak, że powodem najczęściej są:
- zaburzenia immunologiczne
- zakażenie wirusem HBV bądź HCV (powodują wirusowe zapalenie wątroby typu B i C)
- cukrzyca
- choroby na tle psychicznym
- stres
- materiały stomatologiczne (amalgamaty, stopy metali)
- działanie niektórych leków
Liszaj płaski - leczenie
Nie ma jednego sprawdzonego lekarstwa na liszaj płaski. Schorzenie bardzo często samoczynnie ustępuje. W przypadku, gdy choroba przebiega bezobjawowo, nie ma potrzeby czynnego leczenia.
Zaleca się rezygnację z:
- pikantnych potraw
- palenia papierosów
Chory może stosować łagodne płukanki osłaniające oraz powlekające (m.in. siemię lniane).
Wtórne stany zapalne jak i czasem również dolegliwości - likwiduje zastosowanie kompleksu witaminy B. Ponadto w terapii stosuje się witaminy A+E, witaminę C, PP, kwas foliowy.
W przypadku łagodzenia objawów bólowych, jakie towarzyszą chorobie, stosuje się środki miejscowo znieczulające (2% lidokaina w żelu). W niektórych przypadkach lekarz zaleca płukanki antyhistaminowe bądź leczenie kortykosteroidami.
Zmiany na błonach śluzowych próbuje się także leczyć pochodnymi kwasu salicylowego oraz analogami witaminy D3.
Ważne! W przypadku podejrzenia, że liszaj płaski jest wynikiem rodzaju zastosowanego w zębie wypełnienia - zaleca się jego usunięcie i zastąpienie innym odpowiednikiem.
Bardzo istotna jest również delikatna higiena jamy ustnej.
Ważne! Występowanie liszaja płaskiego w jamie ustnej, wpływa na wzrost ryzyka raka jamy ustnej. Tak istotne jest dlatego dbanie o odpowiednią profilaktykę - rezygnacja z używek (papierosy, alkohol), szczotkowanie zębów dwa razy dziennie, stosowanie nici dentystycznych, płynu do płukania. Regularne badanie jamy ustnej, co 6 - 12 miesięcy.
